Nagrodzeni Noblem 2024 w dziedzinie chemii i fizyki
Nagroda Nobla w dziedzinie chemii
W minioną środę Komitet Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk ogłosił laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie chemii za rok 2024. Wyróżnienie to zostało podzielone na dwie części: połowę przyznano Davidowi Bakerowi za „projektowanie białek przy użyciu metod obliczeniowych”, a drugą połowę wspólnie otrzymali Demis Hassabis i John M. Jumper za „przewidywanie struktury białek”.
Nagroda Nobla w dziedzinie chemii 2024 dotyczy genialnych narzędzi bioinformatycznych. David Baker dokonał niemal niemożliwego wyczynu zbudowania zupełnie nowych rodzajów białek. Demis Hassabis i John Jumper opracowali model AI, aby rozwiązać 50-letni problem: przewidywanie złożonych struktur białek. Te odkrycia mają ogromny potencjał.
Komitet Noblowski podkreślił, że osiągnięcia tych naukowców znacząco przyczyniają się do postępu naukowego, dostarczając narzędzi mogących zrewolucjonizować medycynę i biotechnologię.
Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki
Dzień wcześniej, we wtorek, ogłoszono laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki za rok 2024. Uhonorowani zostali John J. Hopfield i Geoffrey E. Hinton za „fundamentalne odkrycia umożliwiające uczenie maszynowe z wykorzystaniem sztucznych sieci neuronowych”.
John J. Hopfield, pionier neuroinformatyki, stworzył pamięć asocjacyjną zdolną do przechowywania i odtwarzania obrazów oraz innych wzorców. Jego model sieci neuronowej, znany jako sieć Hopfielda, połączył koncepcje fizyki i neurobiologii, kładąc podwaliny pod rozwój sztucznej inteligencji.
Geoffrey E. Hinton, również z Wielkiej Brytanii, opracował metody pozwalające sieciom neuronowym na samodzielne identyfikowanie istotnych cech w danych. Jego badania nad głębokim uczeniem umożliwiły rozwój algorytmów zdolnych do rozpoznawania obiektów na obrazach, przetwarzania mowy czy tłumaczenia języków. Te innowacje mają szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach, od medycyny po nowoczesne technologie.
Komitet Noblowski zaznaczył, że laureaci wykorzystali narzędzia fizyki do opracowania metod stanowiących fundament współczesnego uczenia maszynowego. Ich prace „ukazały nam zupełnie nowy sposób wykorzystania komputerów do pomagania i kierowania nami w rozwiązywaniu licznych wyzwań stojących przed społeczeństwem”.
Waga osiągnięć laureatów
Nagrody Nobla za rok 2024 w dziedzinach chemii i fizyki podkreślają kluczową rolę interdyscyplinarnych badań łączących nauki przyrodnicze z technologiami informacyjnymi. Dokonania Davida Bakera, Demisa Hassabisa, Johna M. Jumpera, Johna J. Hopfielda i Geoffreya E. Hintona nie tylko poszerzają naszą wiedzę naukową, ale także znajdują praktyczne zastosowanie w codziennym życiu.
Dzięki ich pracy ludzkość zyskuje nowe narzędzia do rozwiązywania istotnych problemów współczesnego świata. Od przyspieszenia postępów w medycynie po rozwój sztucznej inteligencji — ich wkład ma potencjał znacząco wpłynąć na przyszłość naszej cywilizacji.